Από τον θαυμαστό βίο του Αγίου Βασιλείου του Μέγα
Όταν ο Ιουλιανός ο παραβάτης, ο ασεβής και διώκτης των Χριστιανών, θέλησε να πάει στην Περσία να πολεμήσει, πέρασε κοντά από την Καισαρεία.
Ο Άγιος Βασίλειος γνωρίζοντάς τον από την Αθήνα όπου ήταν συμφοιτητές πήγε μαζί με τον λαό να τον τιμήσει. Ο Ιουλιανός απαίτησε να του δωρίσει πολύτιμα αντικείμενα, αλλά ο Άγιος δεν είχε τίποτα άλλο εκτός από τρείς μεγάλους κριθαρένιους άρτους.
Τότε ο Ιουλιανός διέταξε τους υπηρέτες του να ανταμείψουν τη δωρεά με χόρτο από το λειβάδι.
Ο Άγιος Βασίλειος βλέποντας την καταφρόνησή του βασιλιά του είπε “εμείς βασιλιά σου δωρίσαμε από εκείνο που τρώμε και εσύ μας αντάμειψες από εκείνο που τρως εσύ”.
Τότε ο Ιουλιανός θύμωσε πολύ και απείλησε ότι όταν θα επιστρέψει από την Περσία νικητής θα κάψει την πόλη και τον λαό θα τους πάρει δούλους. Όσο για τον ίδιο τον Άγιο Βασίλειο θα τον ανταμείψει όπως πρέπει.
Ο Άγιος Βασίλειος όταν πήγε στην πόλη ζήτησε από το λαό να μαζέψουν ότι πολύτιμο είχαν και να το αποθηκεύσουν κάπου εώς ότου επιστρέψει ο φιλοχρήματος βασιλιάς για να του το προσφέρουν, με σκοπό να κατευνάσουν την οργή του.
Όταν έμαθε πως επιστρέφει ο άφρων Βασιλιάς, ο Άγιος Βασίλειος ζήτησε από τους πολίτες να προσευχηθούν και να νηστέψουν τρεις μέρες.
Μετά όλοι μαζί ανέβηκαν στο δίδυμον όρος της Καισαρείας όπου στη μία από τις δύο κορυφές ήταν ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Εκεί , προσευχόμενος ο Άγιος είδε σε οπτασία, μια μεγάλη ουράνια στρατιά, να κυκλώνει το όρος και στη μέση να κάθεται σε θρόνο η Παναγία και να δοξάζεται. Την άκουσε να προστάζει τους αγγέλους Της να Της φέρουν το Μερκούριο για να φονεύσει τον Ιουλιανό, τον εχθρό του υιού Της. Έπειτα είδε τον Μάρτυρα Μερκούριο να φτάνει οπλισμένος μπροστά στη βασίλισσα των Αγγέλων κι όταν εκείνη τον πρόσταξε, αυτός να φεύγει γρήγορα.
Όταν ο Άγιος είδε την οπτασία, πήγε στην πόλη με μερικούς κληρικούς, στο ναό του Άγίου Μεγαλομάρτυρα Μερκουρίου, όπου μη βρίσκοντας το λείψανο και τα όπλα του που φυλάσσονταν έναν αιώνα στο ναό, κατάλαβε τι είχε συμβεί κι έτρεξε αμέσως στο λαό να τους ειδοποιήσει ότι ο άφρων Ιουλιανός ήταν νεκρός.
Βλέποντας το θαύμα οι Χριστιανοί και την παρρησία του Αγίου Βασιλείου δεν θέλησαν να πάρουν πίσω την περιουσία που αποθήκευσαν.
Ο Άγιος όμως, αφού τους επαίνεσε για την πράξη τους, το ένα τρίτο του ποσού το διέθεσε για να κτίσουν πτωχοτροφεία, ξενοδοχεία, νοσοκομεία και ορφανοτροφεία.