Το σπήλαιο της Γέννησης του Χριστού στην Βηθλεέμ επισκέπτονται κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο.
Στο σημείο της φάτνης, που βρίσκεται κάτω από το ναό που είναι χτισμένος εκεί, γονατίζουν και προσεύχονται όχι μόνο την ημέρα των Χριστουγέννων αλλά κατά τη διάρκεια όλου του έτους.
Εκατόν τριάντα χρόνια μετά την γέννηση του Χριστού, το Άγιο Σπήλαιο αποτελούσε τόπο προσκυνήματος για τους Χριστιανούς.
Ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας Ανδριανός, θέλοντας να παραδώσει στην λήθη τον τόπο, ανήγειρε ναό αφιερωμένο στον Άδωνη, όπως είχε πράξει και στον Γολγοθά, με την ανέγερση ιερού αφιερωμένου στην Αφροδίτη. Η προσπάθειά του δεν τελεσφόρησε.
Η Αγία Ελένη ανήγειρε χριστιανικό ναό και αφιέρωσε πολύτιμα κειμήλια. Το οικοδόμημα συμπλήρωσε ο Μ. Κωνσταντίνος και στόλισε με χρυσό, ασήμι και πολύτιμους λίθους τα αναθήματα.
Τον 5ο αι. ο Ιουστινιανός ανήγειρε μεγαλύτερη και περιφανέστερη εκκλησία. Ήθελε το οικοδόμημα αυτό να είναι το λαμπρότερο απ’ όλα της Παλαιστίνης.
Όταν τον 11ο αι. όλες οι εκκλησίες της Αγίας Γης κατεδαφίσθηκαν από τον Χακίμ ιμπν Αμρ-ιλλάχ μόνο η εκκλησία της Βηθλεέμ σώθηκε.
Οι Σαρακηνοί αποπειράθηκαν να καταστρέψουν τον ναό, αλλά, φως σαν αστραπή έπεσε πάνω τους και θανάτωσε πολλούς.
Το 1099 μ.Χ. έφτασαν οι σταυροφόροι στα Ιεροσόλυμα. Βρήκαν την εκκλησία της Βηθλεέμ άθικτη. Το 1103 μ.Χ. όλη η περιοχή είχε ερημώσει και μόνο ο ναός έστεκε ακόμη όρθιος.
Στον επόμενο μισό αιώνα η φθορά είχε επέλθει σε τέτοιο σημείο, ώστε ο αυτοκράτορας των Ρωμαίων Εμμανουήλ Κομνηνός με μεγαλοδωρία τον επισκεύασε.
Το 1348 ο Καντακουζηνός απέστειλε πρεσβεία στον Σουλτάνο των Μαμελούκων της Αιγύπτου Νασρεντίν Χασάν, υπό τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Λάζαρο, που μεσίτευσε υπέρ του Ναού της Αναστάσεως και των άλλων προσκυνημάτων.